ZAMYKANIE I OTWIERANIE POSTERUNKÓW RUCHU
§56
Postępowanie w razie otwarcia i zamknięcia posterunków ruchu
1. Rozróżnia się następujące przypadki otwarcia i zamknięcia posterunków ruchu:
A. Otwarcie dla czynności technicznych nowego posterunku ruchu lub istniejącego posterunku ruchu, stale zamkniętego dla czynności technicznych.
B. Stałe zamknięcie czynnego posterunku ruchu.
C. Zamykanie okresowe posterunku następczego.
D. Zamykanie okresowe wszystkich posterunków następczych na wyznaczonym odcinku.
E. Otwarcie i zamknięcie prowizorycznego posterunku odstępowego lub odgałęźnego.
F. Otwarcie i zamknięcie posterunku pomocniczego.
G. Czasowe zamknięcie i wyłączenie posterunku następczego z udziału w prowadzeniu ruchu pociągów.
H. Czasowe wyłączenie z udziału w prowadzeniu ruchu nastawni wykonawczej.
I. Czasowe, nieplanowane wyłączenie posterunku ruchu z udziału w prowadzeniu ruchu kolejowego.
2. Otwarcie dla czynności technicznych nowego posterunku ruchu lub istniejącego posterunku ruchu, stale zamkniętego dla czynności technicznych, dokonuje się w celu zwiększenia przepustowości szlaku.
3. Stałe zamknięcie posterunku ruchu następuje wówczas, gdy ustała przyczyna, dla której posterunek ten został otwarty.
4. Otwarcie dla czynności technicznych posterunku ruchu, nowego lub istniejącego, lecz stale zamkniętego dla czynności technicznych, jak również stałe zamknięcie czynnego posterunku ruchu na wniosek zakładu linii kolejowych zarządza oddział regionalny po uprzednim uzgodnieniu z właściwym biurem ds. eksploatacji Centrali PKP PLK S.A. Odpowiednią zmianę należy wprowadzić do rozkładu jazdy pociągów.
5. Semafory i tarcze ostrzegawcze posterunku ruchu stale zamkniętego unieważnia się w sposób przewidziany postanowieniami instrukcji sygnalizacji.
6. W przypadku pilnej konieczności czasowego otwarcia dla czynności technicznych (np. na czas przewozów jesiennych) posterunku ruchu stale zamkniętego, otwarcie jego zarządza oddział regionalny na wniosek zakładu linii kolejowych.
7. O otwarciu dla czynności technicznych posterunku ruchu nowego lub istniejącego, lecz stale zamkniętego dla czynności technicznych, jak również o stałym zamknięciu czynnego posterunku ruchu należy zawiadamiać drużyny pociągowe rozkazem pisemnym „S” (§ 57 ust. 4, pkt 19 i 21).
8. Zamykanie okresowo posterunku następczego następuje na zarządzenie zakładu linii kolejowych po uprzednim uzgodnieniu z właściwym oddziałem regionalnym.
9. Posterunek następczy zamykany okresowo należy oznaczyć w rozkładach jazdy z podaniem terminu, w którym jest on czynny. Czas ten należy tak ustalić, aby w chwili zamykania, a następnie otwierania posterunku następczego na przyległych do niego szlakach lub na szlaku, na którym jest on położony nie znajdował si żaden pociąg.
10. Drużyny pociągowe należy zawiadamiać rozkazem pisemnym „S” stosownie do postanowień § 57 ust. 4 pkt 19. Jeżeli stacja lub posterunek następczy czynne okresowo, otwierane i zamykane są codziennie w określonych godzinach wskazanych w rozkładzie jazdy, to nie jest konieczne wydawanie drużynom pociągowym informacji rozkazami pisemnymi o otwarciu stacji lub posterunku następczego dla czynności technicznych.
11. Przed okresowym zamknięciem posterunku zapowiadawczego zwrotnice należy nastawić na przejazd po torach głównych zasadniczych na linii dwutorowej, a na linii jednotorowej po torze głównym zasadniczym lub po jednym z nich, jeżeli są dwa tory główne zasadnicze. W tym położeniu należy zwrotnice zamknąć na zamki zwrotnicowe lub spony iglicowe. Dźwignie semaforów należy pozostawić w położeniu zasadniczym.
W czasie okresowego zamknięcia posterunku nie należy unieważniać semaforów i tarcz ostrzegawczych ani oświetlać ich sygnałów, z wyjątkiem oświetlanych gazem propan.
12. Sygnały na semaforach i tarczach ostrzegawczych ważne są tylko w tym czasie, w którym posterunek jest czynny; w pozostałym czasie są one nieważne.
13. Klucze od semaforów, zwrotnic, wykolejnic i od pomieszczeń posterunku należy przechowywać w sposób podany w regulaminie technicznym.
14. Zamknięcie okresowe posterunku następczego i otwarcie go następuje w czasie wyznaczonym w regulaminie technicznym i wskazanym w rozkładzie jazdy pociągów.
15. Posterunek może być otwarty po stwierdzeniu właściwego stanu technicznego i działania urządzeń srk oraz łączności.
16. Szczegółowe postanowienia o okresowym zamknięciu i otwarciu posterunku powinien zawierać regulamin techniczny.
17. Zamykanie okresowo wszystkich posterunków następczych na wyznaczonym odcinku i równoczesne wstrzymanie ruchu pociągów w tym czasie na tym odcinku następuje na zarządzenie oddziału regionalnego w uzgodnieniu z właściwym biurem ds. eksploatacji Centrali PKP PLK S.A. na wniosek zainteresowanego zakładu (zakładów) linii kolejowych. Odcinki, na których wstrzymano ruch pociągów należy wskazać w wewnętrznym rozkładzie jazdy.
18. Posterunki następcze, położone na tym odcinku powinny być czynne w czasie wyznaczonym zarządzeniem, o którym mowa w ust. 17. Zamknięcie posterunku powinno nastąpić nie wcześniej, niż po otrzymaniu potwierdzenia przyjazdu do następnej stacji ostatniego pociągu kursującego przed przerwą w ruchu. Otwarcie posterunku powinno nastąpić nie później, niż 10 minut przed czasem odjazdu z sąsiedniej stacji pierwszego pociągu po przerwie w ruchu.
19. W czasie zamknięcia posterunku ruchu, zwrotnice i semafory powinny znajdować się w stanie, jak wskazano w ust. 11.
20. Dyżurny ruchu stacji, do której przyjechał ostatni pociąg przed zamknięciem posterunku ruchu, poleca dróżnikom przejazdowym znajdującym się na szlaku, z którego przyjechał ten pociąg, zamknąć ich posterunki. W czasie zamknięcia posterunku i wstrzymania ruchu pociągów rogatki przejazdowe powinny pozostać otwarte i w tym położeniu powinny być zabezpieczone.
21. Przed przywróceniem ruchu dróżnicy przejazdowi powinni otwarcie swego posterunku zgłosić dyżurnemu ruchu obu sąsiednich stacji.
22. Przed otwarciem posterunków ruchu i posterunków dróżników przejazdowych pracownicy obejmujący dyżur powinni stwierdzić stan i działanie urządzeń łączności i sterowania ruchem.
23. W czasie zamknięcia posterunków i wstrzymania ruchu pociągów na odcinku, wolno uruchomić na tym odcinku za zgodą dyspozytora liniowego tylko pociąg ratunkowy, roboczy lub pług odśnieżny po porozumieniu się obu czynnych stacji krańcowych tego odcinka i innych posterunków następczych, gdyby zgodnie z regulaminem technicznym niektóre z nich były jeszcze czynne w tym czasie.
Prędkość jazdy pociągu ratunkowego, roboczego lub pługa odśnieżnego na takim odcinku nie powinna przekraczać 30 km/h, a przez przejazdy z rogatkami 20 km/h.
24. Szczegółowe postanowienia o zamknięciu i otwarciu okresowo wszystkich posterunków następczych na wyznaczonym odcinku powinien zawierać regulamin techniczny każdego z posterunków następczych.
25. Otwarcie prowizorycznego posterunku następczego może nastąpić w razie:
1) zamknięcia jednego toru szlaku dwutorowego, celem wykonania planowanych robót,
2) planowanych robót na części jednego toru szlaku dwutorowego oraz połączenia czynnej części tego toru z torem sąsiednim, celem prowadzenia ruchu dwutorowego na tej części szlaku,
3) dłuższej przeszkody w działaniu lub w zasilaniu samoczynnej blokady liniowej na szlaku jednotorowym lub na jednym albo na obydwu torach szlaku dwutorowego,
4) dłuższej przeszkody w zasilaniu sieci trakcyjnej na jednym torze szlaku dwutorowego i prowadzenia ruchu jednotorowego dwukierunkowego po torze z czynną siecią trakcyjną,
5) innych okoliczności wymagających zwiększenia przepustowości szlaku.
26. W przypadkach planowanych robót otwarcie prowizorycznego posterunku odstępowego (bocznicowego) (ust. 25 pkt 1) lub prowizorycznego posterunku odgałęźnego (ust. 25 pkt 2) zarządza zakład linii kolejowych w uzgodnieniu z oddziałem regionalnym.
Regulamin tymczasowy prowadzenia ruchu w czasie robót powinien zawierać szczegółowe wskazówki dotyczące otwarcia, pracy i zamknięcia posterunku prowizorycznego. W przypadkach wskazanych w ust. 25 pkt 3 i 4 otwarcie prowizorycznego posterunku odstępowego (bocznicowego) zarządza zainteresowany zakład linii kolejowych. Szczegółowe postanowienia dotyczące otwarcia, pracy i zamknięcia prowizorycznego posterunku odstępowego (bocznicowego) powinien zawierać osobny regulamin, dołączony do regulaminu technicznego zainteresowanych posterunków następczych.
W przypadku konieczności zwiększenia przepustowości szlaku, otwarcie prowizorycznego posterunku odstępowego (bocznicowego) lub posterunku odgałęźnego następuje na zarządzenie zakładu linii kolejowych.
27. Prowizoryczne posterunki odstępowe (bocznicowe) i odgałęźne mogą mieścić się w pomieszczeniach stałych lub przewoźnych.
Pomieszczenia te należy wyposażyć w urządzenia łączności telefonicznej lub radiotelefonicznej, formularze i druki, przybory sygnałowe, niezbędny inwentarz i oświetlenie, a w razie potrzeby w odpowiednie urządzenia srk.
28. Na prowizorycznych posterunkach odstępowych (bocznicowych) i odgałęźnych powinny być stosowane zasadniczo semafory i tarcze ostrzegawcze świetlne, gdy miejscowe warunki na to pozwalają. W wyjątkowych przypadkach, jeżeli miejscowe warunki na to zezwalają dopuszcza się stosowanie semaforów i tarcz ostrzegawczych kształtowych.
Na prowizorycznych posterunkach odgałęźnych, a w czasie wykonywania planowanych robót również na prowizorycznych posterunkach odstępowych mogą być stosowane zamiast sygnalizatorów kształtowych tarcze zatrzymania D 1 „Stój” i przenośne tarcze ostrzegawcze DO „Za tarczą ostrzegawczą znajduje się tarcza zatrzymania” według zasad określonych w instrukcji sygnalizacji.
29. Prowizoryczne semafory lub tarczę zatrzymania D 1 „Stój” ustawia się:
1) na prowizorycznym posterunku odstępowym (bocznicowym) naprzeciw pomieszczenia dyżurnego ruchu po jednym urządzeniu sygnałowym dla każdego kierunku ruchu, dla którego czynny jest ten posterunek,
2) na prowizorycznym posterunku odgałęźnym po jednym urządzeniu sygnałowym dla każdego kierunku ruchu w odległości przewidzianej dla ustawienia semaforów wjazdowych na posterunku odgałęźnym.
30. Na prowizorycznym posterunku odgałęźnym zwrotnice powinny być zamykane zamkami zwrotnicowymi lub sponami iglicowymi.
31. Prowizoryczny posterunek odstępowy (bocznicowy) bierze udział w regulowaniu następstwa pociągów po torach i w tych kierunkach, które przewidziano w regulaminie technicznym lub w tymczasowym regulaminie prowadzenia ruchu w czasie wykonywania robót, zależnie od potrzeb. Prowizoryczny posterunek odgałęźny bierze udział w regulowaniu ruchu wszystkich pociągów na wszystkich przyległych szlakach.
32. Przejazd pociągu przez prowizoryczny posterunek odbywa się na sygnał zezwalający podany na semaforze odstępowym względnie wjazdowym lub na sygnał Rm 1 „Do mnie” podany przez dyżurnego ruchu po obróceniu tarczy zatrzymania D1 „Stój” o 90° przed nadjeżdżającym pociągiem.
33. Po przejeździe każdego pociągu należy bezzwłocznie z powrotem ustawić sygnał „Stój”.
34. Pociągi przejeżdżające przez rozjazd w kierunku zwrotnym lub z kierunku zwrotnego powinny zmniejszyć prędkość jazdy pociągu do 40 km/h.
35. Drużyny wszystkich pociągów wyprawianych na szlak, na którym czynny jest prowizoryczny posterunek odstępowy (bocznicowy) lub odgałęźny, należy powiadomić rozkazem pisemnym „S” (§ 57 ust. 4 pkt 22).
36. Postanowienia dotyczące otwarcia i zamknięcia posterunku pomocniczego zawiera § 33 ust. 14, 15, 17 i 21.
37. Czasowe zamknięcie i wyłączenie z udziału w prowadzeniu ruchu posterunku następczego zarządza zakład linii kolejowych w uzgodnieniu z właściwym oddziałem regionalnym. W razie potrzeby mogą być zamknięte i wyłączone z udziału w prowadzeniu ruchu również dwa lub więcej kolejne posterunki następcze.
W przypadku potrzeby czasowego zamknięcia i wyłączenia z udziału w prowadzeniu ruchu stacji węzłowej lub posterunku odgałęźnego, oddział regionalny ustala drogi objazdowe, po których będzie prowadzony ruch.
Jeżeli zamknięciu i wyłączeniu z udziału w prowadzeniu ruchu podlega posterunek zapowiadawczy, a pomiędzy tym posterunkiem i sąsiednim czynnym posterunkiem zapowiadawczym znajduje się posterunek odstępowy (bocznicowy), to posterunek ten należy również wyłączyć z udziału w prowadzeniu ruchu.
38. Zamknięcie i wyłączenie posterunku z udziału w prowadzeniu ruchu powinno być poprzedzone wykonaniem odpowiednich prac przygotowawczych, umożliwiających bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów bez udziału tego posterunku. Zakres i sposób wykonania tych prac powinny być określone w zarządzeniu o zamknięciu posterunku.
39. Przed zamknięciem i wyłączeniem posterunku, zwrotnice rozjazdów leżących w torach głównych zasadniczych należy ustawić w położeniu umożliwiającym przejazd pociągów po tych torach i w tym położeniu zabezpieczyć przy pomocy zamków zwrotnicowych lub spon iglicowych. Zwrotnice rozjazdów leżących w torach głównych dodatkowych sąsiadujących z torami głównymi zasadniczymi – jeżeli jest to możliwe ustawić w położeniu ochronnym, uniemożliwiającym wyjazd pociągów z tych torów w tory główne zasadnicze i w tym położeniu odpowiednio zabezpieczyć.
40. Semafory zamykanego posterunku, w zależności od możliwości technicznych, mogą:
1) być zaciemnione (w przypadku sygnalizacji świetlnej),
2) nadawać sygnał „Stój”,
3) być unieważnione w sposób przewidziany instrukcją sygnalizacji.
Sygnały na semaforach w czasie zamknięcia posterunku następczego i wyłączenia go z udziału w prowadzeniu ruchu są nieważne.
41. Urządzenia zewnętrzne i wewnętrzne na posterunkach nastawczych należy zabezpieczyć przed niedozwolonym ich obsługiwaniem i wykorzystaniem w czasie trwania zamknięcia i wyłączenia posterunku następczego.
42. Po wykonaniu prac przygotowawczych i zabezpieczających należy dokonać sprawdzenia prawidłowości ich przeprowadzenia, a gotowość do wyłączenia posterunku z udziału w prowadzeniu ruchu i jego zamknięcia odnotować w dokumentacji techniczno-ruchowej lub w oddzielnym protokóle.
43. Zamknięcie posterunku może nastąpić, gdy szlaki przyległe do tego posterunku są wolne.
44. Zamknięcia i wyłączenia posterunku z udziału w prowadzeniu ruchu dokonuje właściwy dyżurny ruchu, nadając do sąsiednich czynnych posterunków zapowiadawczych telefonogram według wzoru nr 29, stosując się do postanowień ust. 39. W telefonogramie należy podać kilometry przejazdów kolejowych, które nie będą zawiadamiane o jeździe pociągu.
45. Po zamknięciu i wyłączeniu z udziału w prowadzeniu ruchu posterunku, ruch pociągów należy prowadzić na podstawie telefonicznego zapowiadania pomiędzy sąsiednimi czynnymi posterunkami zapowiadawczymi, przy zachowaniu postanowień § 22-27. Do zapowiadania pociągów należy wcześniej odpowiednio przystosować łączność telefoniczną.
46. Prędkość jazdy pociągów w obrębie zamkniętych i wyłączonych z udziału w prowadzeniu ruchu posterunków następczych należy ograniczyć do 40 km/h, a przed przejazdami kolejowymi, których nie można zawiadomić o jeździe pociągu do 20 km/h.
47. W odstępstwie od postanowień § 57 ust. 20 sąsiednie czynne posterunki zapowiadawcze powinny zawiadamiać rozkazem pisemnym „S” drużyny pociągów wyprawianych na szlak z zamkniętym i wyłączonym z udziału w prowadzeniu ruchu posterunkiem o:
1) zamknięciu i wyłączeniu z udziału w prowadzeniu ruchu posterunku(ów) następczego(ych),
2) unieważnieniu sygnałów na semaforach zamkniętych i wyłączonych z udziału w prowadzeniu ruchu posterunków następczych,
3) unieważnieniu sygnałów na semaforach samoczynnej blokady liniowej,
4) ograniczeniach prędkości wskazanych w ust. 46.
48. Po ustaniu przyczyny, która powodowała, że posterunek nie mógł brać udziału w prowadzeniu ruchu, przywróceniu urządzeń łączności zapowiadawczej i strażnicowej do pierwotnego stanu i sprawdzeniu jej działania – otwarcia czasowo zamkniętego posterunku następczego dokonuje dyżurny ruchu, nadając do sąsiednich czynnych posterunków zapowiadawczych telefonogram według wzoru nr 28, stosując się do postanowień ust. 59.
49. Po otwarciu posterunku następczego należy usunąć zastosowane dodatkowe zamknięcia zwrotnic, unieważnienie sygnalizatorów oraz sprawdzić działanie urządzeń srk, odnotowując ten fakt w dokumentacji techniczno-ruchowej.
50. Na posterunkach czasowo zamkniętych i wyłączonych z udziału w prowadzeniu ruchu obowiązuje w czasie zamknięcia dokonywanie oględzin rozjazdów przez wyznaczonych na ten okres pracowników.
51. Czasowe wyłączenie z udziału w prowadzeniu ruchu nastawni wykonawczej może być dokonane na zarządzenie zakładu linii kolejowych.
52. Przed wyłączeniem nastawni wykonawczej z udziału w prowadzeniu ruchu, zwrotnice rozjazdów obsługiwanych z tej nastawni, należy ustawić i zabezpieczyć zgodnie z postanowieniami ust. 39.
53. Po przygotowaniu i zabezpieczeniu drogi przebiegu, pomieszczenie nastawni należy zamknąć, a klucz przechowywać u dyżurnego ruchu. Ruch pociągów na przyległym szlaku należy prowadzić na podstawie telefonicznego zapowiadania. Zezwolenie na przejazd obok semaforów wjazdowych i wyjazdowych w okręgu wyłączonej z udziału w prowadzeniu ruchu nastawni wykonawczej udziela dyżurny ruchu tego posterunku zapowiadawczego za pomocą rozkazów pisemnych „S”.
54. Po ustaniu przyczyny, która spowodowała wyłączenie posterunku nastawczego z udziału w prowadzeniu ruchu i przywróceniu prawidłowego działania urządzeń srk i łączności, ruch pociągów należy prowadzić z udziałem tego posterunku.
55. W przypadku konieczności wyłączenia stacji (posterunku ruchu, nastawni), z udziału w prowadzeniu ruchu z przyczyn losowych (katastrofa budowlana, klęska żywiołowa, pożar itp.), w zależności od warunków miejscowych prowadzenia ruchu, właściwy zakład linii kolejowych określa postępowanie w zakresie:
1) zabezpieczenia urządzeń zewnętrznych (zwrotnic, wykolejnic, semaforów),
2) prowadzenia ruchu pociągów między sąsiednimi posterunkami zapowiadawczymi,
3) jazdy pociągów (z określeniem prędkości przejazdu) w obrębie nieczynnej stacji (posterunków) itp.
W przypadkach A, B, C, D, E, F,G, H, I
56. W przypadkach wskazanych w ust. 1 otwarcia i zamknięcia posterunku dokonuje dyżurny ruchu tego posterunku.
Zamknięcia posterunku dokonuje się telefonogramem według wzoru nr 29:
„[rodzaj i nazwa posterunku] zamknięty(a) o [godz. min.]”.
Otwarcia posterunku dokonuje się telefonogramem według wzoru nr 28:
„[rodzaj i nazwa posterunku] otwarty(a) o [godz. min.]”.
57. Telefonogramy o otwarciu i zamknięciu posterunku ruchu nadają:
1) dyżurny ruchu posterunku zapowiadawczego – do obu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz do pośrednich posterunków następczych, a na odcinku zamkniętym okresowo w ciągu doby również do stacji czynnych ograniczających odcinek z zamkniętymi posterunkami następczymi,
2) dyżurny ruchu posterunku odstępowego (bocznicowego) – do sąsiednich posterunków zapowiadawczych i do sąsiednich posterunków odstępowych (bocznicowych).
58. Przed nadaniem telefonogramu o otwarciu posterunku dyżurny ruchu posterunku, który ma być otwarty, powinien uzyskać informację od adresatów tego telefonogramu i dyspozytora liniowego o sytuacji ruchowej na sąsiednich szlakach i odstępach oraz o wszelkich okolicznościach mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego (odchyleniach od rozkładu jazdy i od normalnego ruchu, o ostrzeżeniach, itp.).
59. Przed nadaniem telefonogramu o zamknięciu posterunku dyżurny ruchu posterunku, który ma być zamknięty, powinien poinformować adresatów tego telefonogramu i dyspozytora liniowego o sytuacji ruchowej na sąsiednich szlakach, odstępach i o wszelkich okolicznościach mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu.